3- ŞEK GÜNÜNÜN ORUCU
HAKKINDA GELEN HADİSLER BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد بْن
عَبْد اللّه
بْن نمير.
حَدَّثَنَا
أبو خالد
الأحمر، عَن
عمرو بْن قيس،
عَن أبي
إِسْحَاق،
عَن صلة بْن
زفر؛ قَالَ: -
كنا عند عمار،
في اليوم الذي
يشك فيه. فأتي
بشاة. فتنحى
بعض القوم.
فقال عمار: من
صام هذا اليوم
فقد عصى أبا
القاسم صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمْ.
Sıla bin Züfer
(r.a.)'den: şöyle demiştir: Biz (Ramazan'dan mı Şa'ban'dan mı olduğunda) şek edilen
gün Ammar (bin Yasir) (r.a)'ın yanında idik. (Pişirilen) bir koyun getirildi.
Cemaatin bir kısmı (onu) yemekten uzak durdular. Bunun üzerine Ammar (r.a.):
Kim bu gün oruç tutarsa şüphesiz Ebu Kasım (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e
isyan etmiş olur, dedi.
Ebu'l-Kasım :
Nebiy-yi Muhterem s.a.v.'in künyesidir.
AÇIKLAMA: Bu hadisi Ebu Davud, Nesai, İbn-i Huzeyme, İbn-i
Hibban ve Darimi de rivayet etmişler; Tirmizi de rivayet ederek hasen - sahih
bir hadis olduğunu söylemiştir. Darekutni de tahric ederek isnadının hasen -
sahih ve tüm ravilerinin sika olduklarını söylemiş; Hakim de rivayet edip,
Buhari ve Müslim'in şartı üzerine sahih olduğunu söylemiştir.
Şek günü;
Ramazan'dan mı Şaban'dan mı olduğunda şüphe edilen ve Şaban'ın 29'uncu gününden
sonra gelen gündür. Bunda şüphe etmenin sebebi, Hilalin görüldüğü söylentisinin
dolaşması fakat Hilal'in görüldügünün ispat edilmemesidir. Yahut fasıklık ve
benzeri sebeplerle şahitligi reddedilen kişilerin, Hilali gördüklerine şahitlik
etmeleridir.
Tirmizi, Nesai,
Darimi ve Darekutni'nin rivayetlerinde belirtildiği gibi ikram edilen koyun
etini yemekten imtina edenler, oruçlu oldukları mazeretini beyan etmişlerdir.
Bunun üzerine Ammar (r.a.) bugün oruç tutanların Peygamber (s.a.v.)'e muhalefet
ettiklerini bildirmiştir. Nitekim Darekutni ve Bezzar'ın rivayet ettikleri bir
hadiste Ebu Hureyre (r.a.) :
"Resulullah
(s.a.v.) (şu) altı günde oruç tutmayı yasaklamıştır: Ramazan'dan olduğunda
şüphe edilen gün, Ramazan bayramının ilk günü, Kurban bayramının ilk günü ve
teşrik günleri (Yani Kurban bayramının ikinci, üçüncü ve dördüncü günü)"
demiştir. Ebu'l-Kasım Peygamber (s.a.v.)'in künyesidir,
ALİMLERİN ŞEK
GÜNÜ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ :
1- Hanefi
alimleri, Malik, İshak, Evzai ve el-Leys birı Sa'd: Ramazan niyetiyle o gün
oruç tutmak tahrimen mekruhtur, nafile veya kaza ve adak niyetiyle oruç
tutmakta beis yoktur, demişlerdir.
2- Şafii:
Ramazan niyetiyle o gün oruç tutmak, sahih degildir. Adetine rastlamadıgı
takdirde nafile niyetiyle de tutamaz. Kaza ve adak gibi bir niyetle veya
adetine rastladıgı için nafile niyetiyle oruç tutmakta sakınca yoktur,
demiştir. Mesela her haftanın Perşembe gününü nafile oruçla geçirmeyi adet
edinen bir kimse, şek günü Perşembeye tesadüf ettigi takdirde adeti oldugu için
tutabilir, İbnü'l-Münzir'in anlattığına
göre Ömer, Ali, Huzeyfe, Enes, Ebu Hureyre, İbnü'l-Müseyyeb, Şa'bi, Nahai ve
İbn-i Cüreyc (RadiyalIahu anhum) da böyle hükmetmişlerdir,
3- İbn-i Ömer
(r.a.): Şek günü akşamı bulut ve benzeri bir şey hilalin görülmesine mani
olduğu zaman Ramazan niyetiyle o gün oruç tutmak zorunludur. Fakat hava açık
olduğu halde halk gözetlemesine rağmen hilali görmezlerse Ramazan niyetiyle
oruç tutulmaz, demiştir. Ahmed b. Hanbel'den bir rivayet de böyledir. Ahmed'in
ikinci bir rivayeti, Şafii mezhebine uyar.
4- Ahmed b.
Hanbel'in üçüncü kavline göre halk imam'a, yani hüküm vermeye yetkili devlet
adamına tabidir. O tutarsa halk da tutar. O tutmazsa halk da tutmaz. Hasan-ı
Basri, İbn-i Sirin ve Şa'bi de böyle demişlerdir.
5- Ebu Bekr-i
Sıddik (r.a.)'ın kızları Aişe ve Esma (r.anhuma) o gün Ramazan niyetiyle oruç
tutuyorlardı ve Aişe (r.anha) şöyle derdi:
Şüphesiz
Şaban'dan bir gün oruç tutmam, Ram azan'dan bir günün orucunu yememden bana
daha sevimlidir.